برخي از والدين بهطور مداوم به فرزندان خود ميگويند: «درس بخوانيد، مطالعه کنيد.» ولي هرگز نميگويند: «چگونه مطالعه کنيد و روشهاي صحيح مطالعه چيست؟»
بنابراين آگاهي از شيوههاي صحيح مطالعه و يادگيري، مثل تند خواني،عبارتخواني، خواندن اجمالي، خواندن تجسّمي و … به خواننده کمک ميکند تا تمرکز حواسّ خود را هنگام مطالعه حفظ نمايد.
تند خواني
تندخواني باعث توجّه و تمرکز بيشتر و فهميدن مطالب و در نتيجه باعث يادگيري بهتر ميشود . فکر و ذهن ما قادر است هزاران کلمه را در دقيقه از خود عبور دهد، ولي اگر سرعت مطالعهي ما پائين باشد، ذهن وقت اضافي ميآورد و ناچار به اين شاخه و آن شاخه ميپرد و در نتيجه، حواسپرتي ايجاد ميشود. امّا مطالعهي سريع و يا تند خواني، فرصت جولان دادن به ذهن نميدهد و سبب برقراري تمرکز حواس،هنگام مطالعه ميشود.
عبارتخواني
عبارتخواني يعني خواندن عبارات و جملات به جاي خواندن کلمات. عبارتخواني به نوع ديگري به تمرکز حواس کمک ميکند؛ از اين طريق خواننده بايد با سرعتي که نزديک به سرعت انديشيدن اوست، بخواند. اگر سرعت آنقدر کم باشد که ذهن از حالت فعّال بودن باز بماند، احساس دلزدگي ايجاد ميشود و چيزهاي ديگري ذهن فرد را مشغول ميکند و از روند مطالعه خارج ميشود . بنابراين اگر سرعت خواندن با سرعت انديشيدن هماهنگ باشد، باعث افزايش تمرکز حواس ميشود.
خواندن اجمالي
روش خواندن اجمالي، مبتني است بر يک نمونهگيري سريع از نکات اساسي و صرفنظرکردن از جزئيات؛ در اين روش خواننده مطالب را سازمانبندي ميکند، آنگاه هدف از مطالعهي خود را مشخّص نموده و مقدار زمان مطالعه و ميزان دشواري کتاب را تخمين ميزند و سپس از طريق سؤال کردن، کنجکاوي، علاقه، دقّت و تمرکزحواسّ فرد، افزايش مييابد.
خواندن تجسسي
منظور از روش تجسسي، طرح انواع سئوالات جزئي و کلّي و مطالعهي عميق و اثر بخش درجهت دست يافتن به پاسخ اين سؤالات است. کسي که به دنبال چيزي ميگردد، به احتمال بيشتري آن چيز را پيدا ميکند؛ بنابراين اهدف خواندن تجسسي، افزايش دامنهي تمرکز و درک عميقتر معاني است. بههمين دليل خواندن تجسسي تمرکز حواس و علاقهي فرد را افزايش ميدهد و به او کمک ميکند تا مطالب دشوار را تجزيه و تحليل نموده و آنها را بهتر بفهمد. فهميدن مطالب، موجب تحکيم آنها در حافظه ميشود. پس خواندن تجسسي، براي غلبه بر تنبلي، حالت کسلي و پرتي حواس، ازطريق تحريک حسّ کنجکاوي و شرکت فعّالّانه در مطالعه بهکار ميرود.